İşletmedeki Hedeflerimiz
Gıda işletmelerinde sürdürdüğümüz pest kontrol çalışmalarında hedefimiz, haşere, kemirgen ve diğer vektörler ile mikrobiyolojik kaynaklı bulaşmaların önlenmesidir. Bu nedenle işletmede önleyici ve koruyucu bir sistem oluşturulması gerekir. Hazırlanacak pest kontrol prosedürleri ise yapılacak çalışmaların genel çerçevesini belirlemelidir.
Gıda İşletmelerinde Pest Kontrol Sistemleri
Gıda işletmelerinde pest kontrol, diğer işletme türlerinden farklı olarak, tüm zararlı gruplarına yönelik olarak, uyarıcı ve önleyici bir pest kontrol sistemi kurulması gerekmektedir. Gıda işletmelerinde pest kontrol sistemi sadece, yürüyen haşere kontrol sistemi, kemirgen kontrol sistemi ve uçan haşere kontrol sistemlerinin oluşturulması yeterli değildir. Bunun yanında vektör kontrol sistemleri oluşturulmalı ve düzenli sanitasyon ve risk analiz çalışmaları düzenlenmelidir. Özellikle kimyasal kontrol yöntemlerinin (ilaçlama) uygulanmasında, uyulması gerekli prosedürler pest kontrol faaliyetleri öncesinde belirlenmelidir.
Gıda İşletmelerinde Kemirgen Kontrol Sistemi
Günümüzde uygulanan pest kontrol faaliyetlerinde, pestisitlerin (haşere ilaçları) kullanımı oldukça sınırlandırılmıştır. Özellikle gıda işletmelerinde pest kontrol faaliyetlerinde, rodentisitlerin (fare zehirleri) kullanılması gerekli önlemler alındıktan sonra dar alanlarda uygulanabilmektedir. Gıda üretimi ve depolaması yapılan alanlarda fare zehirleri tercih edilmemektedir. Bu nedenle gıda işletmelerinde pest kontrol faaliyetleri kapsamında oluşturulacak kemirgen kontrol sistemi, üretim, depolama alanları ve dış alanlar olarak ayrılmalı ve pest kontrol prosedürleri buna göre belirlenmelidir. Oluşturulacak kemirgen kontrol sisteminde, fare yemleme istasyonları, kemirgen canlı yakalama tuzakları, yaylı kapanlar tercih edilebilir. Kurulan sistem kroki üzerinde gösterilmeli ve aktivite takip çizelgeleri düzenli olarak tutulmalıdır. Kontroller sonucu elde edilen veriler aktivite analizi şeklinde değerlendirilmelidir. Kemirgen kontrol sisteminin kontrol sıklığı işletmeden işletmeye değişmekle birlikte, işletmenin risk durumu ve daha önceki uygulamalardan elde edilen veriler ışığında belirlenebilir.
Gıda İşletmelerinde Uçan Haşere Kontrol Sistemi
Gıda işletmelerinde pest kontrol çalışmalarının ilk aşaması, öncelikle tür tespitini doğru yapılması ile başlamaktadır. Bir gıda işletmesinde bulunabilecek uçan haşere türleri iki grupta incelenmelidir.
Bunlar;
- İç alanda üreyen uçan haşere türleri
- Dış alanda üreyen uçan türleri
Bu noktada tür tespiti oldukça önemlidir. Uçan haşere türleri gıda işletmesi iç alanında ve çevresinde farklı biyolojik formlarda bulunabilir. Bu nedenle uçan haşere mücadelesi tecrübe ve bilgi birikimi gerektirmektedir. Tür tespiti işletmenin kritik noktalarında kurulacak ILT (Işıklı-Yapışkanlı Sinek Tuzakları) vasıtası ile yapılmalıdır. Işıklı tuzakların pozisyonlarının, dış alandaki uçan haşereleri iç alana çekmeyecek şekilde yerleştirilmesine özen gösterilmelidir. Tuzak yerleşimleri ve montajındaki doğru yaklaşımlar, ışıklı sinek tuzağının başarısını etkileyecektir. İşletmede oluşturulan uçan haşere kontrol sistemi mutlaka kroki üzerinde gösterilmeli ve aktivite takip çizelgeleri düzenli olarak tutulmalıdır. Düzenli sayımlar ile elde edilen veriler aktivite analizi şeklinde değerlendirilmelidir. Uçan haşere kontrol sisteminin sayım sıklığı işletmedeki aktivite durumuna göre değişebilmektedir.
Gıda İşletmelerinde Yürüyen Haşere Kontrol Sistemi
Gıda işletmelerinin en büyük sorunlarından biri de yürüyen haşerelerdir. Yürüyen haşereler gıda işletmelerinde, hammadde, üretim araçları, çeşitli ambalaj malzemeleri ve dış alandan kaynaklı yalıtım problemleri nedeni ile sorun yaratabilirler. Özellikle Hamam böceği türleri hızlı üreme kapasiteleri ve istilacı bir tür olmaları nedeni ile büyük risk teşkil etmektedir. Çeşitli yollar ile işletmeye taşınmaları halinde işletme için oldukça zorlu bir süreç de başlamış olacaktır. Bu noktada Entofarma’nın geliştirdiği önleyici sistemler ve kontrol yöntemleri bu zararlılardan oldukça hızlı bir şekilde kurtulmanızı sağlar. Gıda işletmelerinde pest kontrol sistemi kapsamında zararlı aktivitelerinin kayıt altına alınması ve analizi oldukça önemlidir.
Gıda İşletmelerinde Depo Zararlıları Kontrol Sistemi
Depolanmış ürün zararlıları, genellikle işletmeye hammadde ile taşınmakta ve hammaddenin içerisinde doğrudan bulunmaktadır. Bu yüzden gıda işletmelerinde pest kontrol çalışmalarında, klasik kimyasal kontrol yöntemlerinin uygulanması oldukça kısıtlıdır. Kimyasal mücadele kapsamında özel olarak oluşturulmuş alanlarda Fumigasyon işlemi tercih edilebilir. Bunun dışında zararlı aktivitesini ve türünü erken tespit büyük önem taşır. Bu amaçla feremonlu ve feremonsuz tuzaklar işletmenin riskli noktalarına yerleştirilir ve kayıt altına alınır. Sistem kroki üzerinde gösterilmeli ve aktivite takip çizelgeleri oluşturulmalıdır. Aktivite takip çizelgelerinden elde edilecek veriler dönemsel olarak analiz edilmeli ve işletmenin depolanmış ürün zararlıları risk haritası oluşturulmalıdır. Gıda işletmelerinde pest kontrol çalışmalarında, özellikle depo zararlılarının önüne geçebilmek için, Entomolojik temizlik planı hazırlanmalıdır.
Gıda İşletmelerinde Kuş Kontrol Sistemleri
Ülkemizde genellikle pest kontrol faaliyetleri, kemirgen, yürüyen ve uçan haşere zararlı gruplarına yönelik yürütüldüğünden birçok işletme vektör mücadelesini pas geçmektedir. Vektör mücadelesi gıda işletmelerinde pest kontrol faaliyetlerinin ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmeli ve işletmede titizlikle takip edilmelidir. Vektör mücadelesi kapsamında bulunan, evcil hayvanlar, kuşlar ve yabani hayvanlar gıda işletmelerinde oldukça büyük zararlara yol açabilmektedirler. Entofarma bu zararlıların yaşayışları ve alışkanlıklarını temel alan vektör kontrol yöntemleri ile işletmenizin konuya bakış açısını değişmesini sağlayacaktır.